ชื่อ :	ฝาง
ชื่อวิทยาศาสตร์ :	Caesalpinia sappan L.
ชื่อวงศ์ :	LEGUMINOSAE-CAESALPINIOIDEAE
ชื่อพื้นเมือง :	ขวาง ง้าย ฝางส้ม ฝางเสน หนามโค้ง
ชื่อสามัญ :	Sappan tree
ลักษณะทางพฤษศาสตร์ :	เป็นไม้พุ่มกึ่งไม้เถา ลำต้นมีหนามโค้งสั้นๆ และแข็งทั่วไป ผลัดใบในธรรมชาติอาจพบ ที่เป็นไม้เถาขนาดใหญ่ใบเป็นช่อแบบจนนกสองชั้น เรียงสลับกัน ใบย่อยรูปขนานแคบๆ ติดตรงข้ามกันเป็นคู่ปลายใบมนและหยักเว้าตรงกึ่งกลางเล็กน้อยผิวใบเกลี้ยงทั้ง 2 ด้าน ขอบใบเรียบ ดอกสีเหลืองออกรวมกันเป็นช่อ กลีบรองดอกมี 5 กลีบ ขอบกลีบเกยซ้อนทับกัน กลีบล่างสุดโค้งงอ และขนาดใหญ่กว่ากลีบอื่น กลีบดอกมี 5 กลีบ รูปไข่กลับผิวและขอบกลีบย่อน ผลเป็นฝักแบนแข็ง ส่วนที่ค่อนมาทางโคนฝักจะสอบเอียงเล็กน้อย ด้านปลายฝักจะผายกว้าง ปลายฝักจะตัดเป็นลักษณะคล้ายจงอยแหลมอยู่ทางมุมด้านนอก แต่ละฝักมีเมล็ดรูปรีๆ 2-4 เมล็ด
การใช้ประโยชน์ในงานย้อมสี :	การย้อมสีเส้นไหมด้วยฝาง ส่วนที่ใช้ คือ แก่นต้นใช้วิธีการต้มเพื่อสกัดน้ำสี อัตรส่วนต่อน้ำ 1: 10 แก่นฝาง 3 กิโลกรัม ย้อมเส้นไหมได้ 1 กิโลกรัม ย้อมด้วยกรรมวิธีย้อมร้อน โดยใช้น้ำใบเหมือดแอ 1 ส่วน ผสมกับน้ำสีจากฝาง 2 ส่วน ย้อมนาน 1 ชั่วโมง หลังย้อมนำเส้นไหมมาแช่ในสารละลายสารข่วยติดสีสารส้ม ได้เส้นไหมสีส้มแดง คุณภาพของสีมีความคงทนต่อการซักและแสงในระดับต่ำ การย้อมย้อมเส้นไหมด้วยน้ำสีจากฝางเพียงอย่างเดียว โดยไม่ใช้น้ำใบเหมือดแอ ได้เส้นไหมสีส้มอ่อน มีคุณภาพของสีคงทนต่อการซักและแสงในระดับปานกลาง สำหรับการย้อมเส้นไหมด้วยสีที่สักจากผลฝาง หรือที่เรียกว่าฝักฝางนั้น สกัดน้ำสีด้วยวิธีการต้มกับน้ำในอัตราส่วน 1:2 นาน 1 ชั่วโมง กรองใช้เฉพาะน้ำใช้ฝักฝาง 15 กิโลกรัม สามารถย้อมเส้นไหมได้ 1 กิโลกรัม ย้อมเส้นไหมด้วยกรรมวิธีย้อมร้อน หลังย้อมแช่สารละลายสารช่วยติดสีจุนสี ได้เส้นไหมสีน้ำตาล
การกระจายพันธุ์ :	พบขึ้นเป็นกลุ่มตามป่าเต็งรังและเขาหินปูนที่แห้งแล้งในทุกภาคของประเทศไทย
ส่วนที่ให้สี :	ใบ
สีที่ได้ :	น้ำตาล
คุณภาพสี :	ฝาง / จุนสี มีระดับความคงทนต่อการซัก : 4-5 , ระดับความคงทนต่อแสง : 5
pantone:	Butterum